Cơ sở dữ liệu (Cơ bản)
CSDL - Bài 3 - Mô hình dữ liệu quan hệ
1. Khái niệm
- Mô hình dữ liệu quan hệ là mô hình thể hiện mối quan hệ về mặt dữ liệu trong một đối tượng hoặc giữa các đối tượng với nhau
- Sử dụng các phép toán như hợp, giao, tích đề các, chia, trừ, chiếu, chọn, kết nối,..để xây dựng mô hình.
- Mô hình dữ liệu quan hệ bao gồm một hoặc nhiều quan hệ (Relation).
- Thực thể và thuộc tính trong mô hình ERD trở thành quan hệ và thuộc tính của quan hệ.
2. Qui ước ký hiệu
- Quan hệ: dùng các ký tự in hoa Q, R, S.
- Quan hệ Q có tập thuộc tính {A1,A2,..,An}: Q(A1,A2,..,An)
3. Khái niệm khoá trên các hệ quản trị CSDL
Khoá chính (Primary Key)
- X được gọi là khoá chính của quan hệ Q nếu giá trị trên X phân biệt giữa các bộ.
- Mỗi quan hệ chỉ được khai báo một khoá chính
- Khóa chính được ký hiệu là dấu #
Khoá ngoại (Foreign Key)
- Cho 2 quan hệ Q và R. X được gọi là khoá ngoại của R nếu X là thuộc tính của R và X là khoá chính của Q.
- Tên thuộc tính trên khóa ngoại và khóa chính có thể khác nhau
- Khóa chính được ký hiệu là dấu @
4. Quy tắc chuyển đổi ERD sang mô hình dữ liệu quan hệ
Tập thực thể
- Mỗi thực thể chuyển thành một quan hệ cùng tên và danh sách thuộc tính.
- Thuộc tính khoá trở thành khoá chính của quan hệ
Mối kết hợp 1 – 1
- Thuộc tính khoá bên này làm khoá ngoại bên kia hoặc ngược lại.
Mối kết hợp 1 – N
- Thuộc tính khoá bên 1 làm khoá ngoại bên nhiều.
Mối kết hợp N – N
- Chuyển thành quan hệ mới có khoá chính gồm 2 thuộc tính khoá của 2 quan hệ; thuộc tính mối kết hợp (nếu có) trở thành thuộc tính của quan hệ mới.
Mối kết hợp 3 ngôi (Ba thực thể tham gia vào mối kết hợp)
- Chuyển thành quan hệ mới, có khoá chính gồm 3 thuộc tính khoá của 3 thực thể tham gia mối kết hợp.
- Thuộc tính mối kết hợp (nếu có) trở thành thuộc tính của quan hệ mới.
Thuộc tính đa trị (Thuộc tính có nhiều giá trị cho một thể hiện)
- Chuyển thành quan hệ mới có khoá chính gồm thuộc tính đa trị và thuộc tính khoá của thực thể.
- Sau khi chuyển thành quan hệ mới, thuộc tính đa trị sẽ biến mất khỏi thực thể cũ.
5. Ví dụ
Yêu cầu: Xác định bản số và thực hiện chuyển sang mô hình dữ liệu quan hệ